Бәйгенең беренчел нәтиҗәләре (финалистлар исемлеге) белән порталның төп битендә яисә http://belem.ru/node/3187 адресы буенча танышырга була.

Әлеге темада фикер алышу дөрес үк түгел дип уйлыйм, әйдәгез, бу темага алга таба порталның форумында фикер алышыйк.

Еш кына (төгәлрәге - һәрвакыт), нинди дә булса нәтиҗә чыгару өчен ике якны да тыңларга кирәк. Бер якны гына тыңлап кына беркайчан да дөрес күзаллау булдыру мөмкин түгел.

Татар телен укыту-укытмау белән бәйле күтәрелешләр якын арада бәрелешләргә дә барып җитәргә мөмкин.

Моңа түбәндәгеләр сәбәпче:

1. ТР дәүләтебез җитәкчелеге татар теле һәм милләт үсеше өчен җитәрлек дәрәҗәдә эшләр алып бармый, Россия хөкүмәте каршында үз позициясен тотмый, бу Татарстанда татар теленең халык (аеруча балаларын белемле һәм бәхетле итәргә теләгән ата-аналар) күз алдында дәрәҗәсен төшерә. Ягъни татар теленә тел-теш тидертә.

2. Татар халкы "йоклап ята", замана алга барган саен артка тәгәри бара: компьютер һәм интернет (һ.б. заманча технологияләр) белән дуслыгы чагыштырмача начар, үзен камилләштерү (хөсетлелек, көнчелек һ.б. шундый начар сыйфатларны бетерү) өстендә эшләми диярлек. Шуны күзәткән бар, Казандагы бер татар-рус гимназиясендә ике укытучы (берсе рус теле, икенчесе татар теле укытучысы) бер үк бәйгедә бер дәрәҗәдә диплом алдылар. Педагогик киңәшмәдә боларның икесенә дә рәхмәт әйттеләр. Киңәшмә тәмамлангач рус укытучылары үз коллегаларын килеп котладылар, кочакладылар, аның өчен шатландылар. Татар коллегаларын да килеп котлаучылары булды араларында. Ә татар теле укытучылары үз коллегаларына хөсетлелек, көнчелек хисе тулы күзләре белән карап котламый-нитми чыгып киттеләр, ниндидер кичәге сериал турында сөйләшә иделәр.

Шулай итеп, бер-берең өчен шатланып, "соперничать" итеп үзләрен камилләштерү, укыту методикасын, укыту технологияләрен камилләштерү урынына "бер-берен тартып төшерәләр", андый кешеләрне "ала карга" урынына саныйлар. Ничек итеп инде шундый укытучыларның балалары шундый "психология"гә тартылсыннар, ди.

Әйе, мин татар теленә каршы чыккан укытучыларны да аңлыйм. Әлеге күтәрелешкә без аларны үзебез тартып чыгарган булабыз түгелме соң???

"Юный программист" бәйгесенә килгәндә. Әлеге бәйгедә иң беренче чиратта программалау дәрәҗәсе бәяләнә. Әгәр программалау дәрәҗәсе бер дәрәҗәдә булса проектның файдасы, аның нинди тематикага юнәлтелгән һәм нинди сыйфатта алып барылуын исәпкә алабыз. Жюрида мин генә түгел, әлеге фикер 3 кешенеке бергә исәпләнде. Күпме эш Космонавтикага багышланган да, күпмесе Габдулла Тукайга багышланган булуын без генә беләбездер (аларның күбесе беренче этапта төшеп калды), әлеге тематикага бары тик шушы кызлар гына тотынган иде. Бу кызлар призлы урынга чыкмады - грамоталар гына бирдек, мондый карарга килгәндә шушы тематикага эш башкарып чыгулары, өстәмә рәвештә моның өчен махсус домен сатып алулары, Тукайга багышланган балалар иҗатын җыюлары һ.б. моментларны исәпкә алдык.

Әлбәттә, Тукайны санга сукмыйча грамота да бирмәгән булыр идек. Әмма никтер ике дәүләт телендә эш алып барган балаларны ташлап калдыруны жюри әгъзалары теләмәделәр.

Тукай тематикасын белүләре бу балалардан әлеге бәйгедә аның кадәр соралмый да. Алар нинди генә тематика булмасын, аны яхшы дәрәҗәдә программалап чыгарга тиешләр.

Аларны шулай Тукай темасына мин махсус сынап карадым. Аларны бөтен халык алдында оялдыртуымның максаты - Тукай тормышы һәм иҗаты, гомумән татар халкы мәдәниятенең аларга үз булуын теләвемдә. Моннан 3-4 ел элек бер укучыны мин шушы ук бәйгедә оялдырткан идем. Аның татар телендә эш башкарып чыга алмавын башкалар алдында әйтеп ассызыклап киттем. Тагын 1 айдан хат килеп төште. "Раил абый, шул-шул адреска кереп карагыз, проектымны татар телендә эшләдем" - дип язылган иде ул хатта.

Әтиләре программист булган балаларга килгәндә. Нинди генә сорау бирсәк тә алар программалау өлкәсендә "яхшы йөзәләр". Кайбер сораулар белән безнең үзебезне дә батырырга мөмкиннәр әле (чөнки алар аның белән һәрдаим кызыксынып эшләп киләләр). Сез дәрәҗәле программист булсагыз, сезнең балалар да шулай белер иде, мөгаен.

Балаларына шундый юнәлештә эшләр биреп бу ата кеше дөрес эшли. Алар ниндидер рок-җырчыларның, панкларның фанатлары түгел (башка елларда сыйфатлы башкарылган шундый тематика эшләр дә очрый иде!), файдалы юнәлештә эшләргә тотынганнар, һәм, иманым камил, файдалы юнәлештә эшләп китәчәкләр. Әгәр алар, шул дәрәҗәдә белемнәре була торып безнең начар бәяләүгә лаек булсалар, кайтып әтиләренә ни әйтерләр иде икән? "Әти, синең бу мәгариф тематикасы бер тиенлек тә түгел, мин лучше башка бер юнәлештә эшлим" диярләрме? Бәлки, киресенчә, әлеге юнәлештә эшне дәвам итеп, яхшы белем алып, бәлки ЦИТ РТга эшкә кереп ниһаять проблемасыз эшли торган "Электронное образование" сайтын төзәтеп бетерерләр һәм меңләгән укытучы халкы информацион технологияләрнең файдасын сизә башлар?

Бу бәйгегә килгәндә. Ниһаять, шушы бәйге аша республика укытучыларын Белем.руга һәм информацион технологияләр куллануга тартып китерә алуыма, аларны монда җыя алуыма бик шатмын. Икенче теләгем - әлеге укытучыларның заманча технологияләрдән аерылмаулары, дөньяга карата прогрессив фикер йөртүләре, киләчәк эшләренең кимендә бер баш югары булулары. Укытучыларның үз мәктәпләрендә, үз дөньяларында ябылып ятмауларын телим. Безнең форумда теркәлеп аралашуларын, бер-берсенә ярдәмләшеп, дус булып, бер-беренең уңышлары өчен куанып яшәүләрен телим.

Һәр бәхәс файдалы. Ышансагыз да, ышанмасагыз да була. Никадәр кеше - шулкадәр фикер. Һәр кешегә ярап булмый. Мин һәрвакыт үзем булып калам һәм объектив фикер йөртергә тырышам.

Барыгызга да тагын бер кат уңышлар телим!

Без инде күптәннән сораулар туган катнашучыларыбызның порталдагы махсус мөмкинлек аша безнең белән элемтәгә керүләрен сорадык. Киңәшебезне тыңлаган һәркемнең эшләре инде урнаштырылды, башка бер сорау да килеп чыкмады.
Әгәр эшләрне кабул итүне дәвам итсәк, бәйгене вакытында оештырырга өлгермибез. Әле барлык эшләрне карап бетерәсебез, финалист һәм җиңүчеләрне билгелисебез, аны министрлыкта раслыйсыбыз, тиешле документлар язасыбыз, РООлар аша рәсми рәвештә чакыртасыбыз бар.
Киләчәктә эшлисе эшләрне соңгы көнгә калдырмаска өйрәнегез.
Барыгызга да уңышлар теләп калабыз!

Бәйгедә катнашучылар күп булуына без дә бик шат. Аллага шөкер, Тукай иҗаты һәркем өчен якын - аеруча сөендергәне шунысы. Бу максаттан меңәр эш тә карап чыгарга риза.

Хәзерге вакытта без әлеге презентацияләр арасыннан финалга чыгучыларны сайлыйбыз. Барлык финалистларның эшләре дә порталыбызда урын алачак. Аларны 3-4 көн эчендә эшкәртеп бетерергә исәп.

Үзегез белән таныштырсагыз җавап бирә алыр идем. Сорауларыгыз юкка чыга алмый, андый хәл мөмкин түгел, зинһар, алдамагыз.

Талипова Алия эшләгән презентация исемендә татар хәрефләре булуы, файлның артык зур булуы яисә шундый башка сәбәп булу мөмкин. Әлеге укучының эше килмәде, көтеп калабыз.

Берсе дә килмәде шул. Килгән барысын да урнаштырып барабыз.

Кабул итеп алдык!

Башкортостан Республикасы, Ульян өлкәләреннән конкурсантларыбыз булуга без бик шат! Барыгызга да уңышлар теләп калабыз!