8 июльдә бердәм дәүләт имтиханнарының өстәмә этабы башланды. Әмма аның алдагы көнендә үк кырын эшләр турында билгеле булды. Бу очракта укучы да, оештыручы да гаепле түгел, ә мәгариф министры ришвәт алганда тотылган.

Карачай-Черкес Республика­сының мәгариф һәм фән минис­тры Борис Спиридоновтан ике яшь кеше бердәм дәүләт имтиханнарын тапшыруда, ягъни сертификат алуда ярдәм сораган. Спиридонов аларның үтенечен үтәргә булган. Яшьләргә имтиханда катнашмыйча гына, дүрт фәннән дә 70 әр балл күрсәтелгән документлар әзерләп бирергә вәгъдә биргән ул. Моның өчен аларның һәрбер­сен­нән имти­ханның бер баллы мең сум исә­беннән 280 мең сум акча сораган. 7 июль кичендә аны машинасында 560 мең сум күләмендә ришвәт алганда тоткарлыйлар. Министрга карата җина­ять эше кузгатылган.

Рособрнадзор вәкилләре Даг­станда 100 баллык имтихан нәтиҗәләрен тикшергән вакытта 30 дан артык түрә эштән китәргә тиеш дип санаса, әлегә республика Президенты 13 кешене (8 мәк­тәп директорын һәм 5 район мәгариф бүлеге башлыгын) эш­тән җибәргән.

Билгеле булганча, өстәмә этапта сынауны урта һөнәри уку йортларын тәмамлаучылар һәм билгеле сәбәпләр аркасында БДИны май-июнь айларында тапшыра алмаучылар катнаша ала. Бездә ул Казанның 58 нче мәктәбендә һәм югары белем бирү базасында оештырылган тагын сигез пунктта үтәчәк. Барлыгы 2199 кеше имтихан тапшырачак. Яшьләр күбрәк җәм­гыять белеме, физика, биология кебек фәннәрне сайлауга өстен­лек бир­гәннәр. Рус теленнән – 598, математикадан – 459, физикадан – 230, химиядән – 90, информатикадан – 35, биологиядән – 152, тарихтан – 128, геогра­фиядән – 20, инглиз теленнән – 61, немец те­леннән – 3, француз теленнән – 1, җәмгыять белемен­нән – 333, рус әдәбиятыннан 89 кеше гариза тапшырган.

Быелгы БДИ гаугалы булды. Аның сәбәпләре нидә? (“АиФ”тан алынды)

1. Ерак Көнчыгышта имтихан тапшырган укучылар җаваплар­ны Интернетка куйдылар.
2. Имтиханнар алдыннан материаллар социаль челтәрләргә урнаштырылды.
3. Үзәктән еракта урнашкан төбәкләргә контроль-үлчәм материаллары конвертларда җибә­релде, алар сынауга кадәр ачылды. Биремнәр дискларда таратылып, принтерларда чыгарылды.
4. Сәламәтлеге турында ялган белешмә алган укучылар БДИ­ның алдан бирү этабында имтиханнарны 100 баллга тапшырды.
5. Укучылар кесә телефоннарын кулланды.

Кимчелекләрне ничек булдырмаска?

1. Сәгать поясы төрле булган төбәкләрдә төрле биремнәр эшләтергә кирәк.
2. Мәгълүматны читкә таратучы укучыларга штрафны арттырырга.
3. Мәгълүматны читкә җи­бәргән белгечләрне ачыклап, җәзаны катгыйландырырга, хәт­та җинаять җаваплы­лыгына тартырга.
4. Имтиханны шифр белән электрон вариантка күчерергә, шифрны бары тик имтихан алдыннан бирергә. Дәүләтнең бурычы – хакерлардан БДИ мәгъ­лүматларын саклау.
5. Еракта урнашкан төбәк­ләргә бланклар җибәрүдән баш тартып, бистә балаларына сынауны эре пунктларда бирдерергә.
6. БДИны тапшыру өчен лицензия нигезендә эшли торган махсус үзәкләр булдырырга.
7. Аудиторияләргә “глушил­ка”­лар урнаштырырга.