Сентябрь – латин сүзе september җиденче дигәнне аңлата. Борынгы Римлыларның Яңа елы 1 марттан башланган, шуңа да инде сентябрь җиденче ай була.

Бу ай авыл хуҗалыгында бик җаваплы ай: уңыш җыеп алу вакыты. Элекке җирле календарьларда аның исеме “ашлык сугу ае” дип аталган.

Октябрь – сигезенче ай. Шулай ук латин сүзе – сигезенче дигәнне аңлата. Белүегезчә, борынгы Римда Яңа ел 1 гыйнвардан түгел, ә 1 марттан башлана. Шуңа да октябрь сигезенче ай була. Ә безнең халык телендә елның бу мизгеле “кара көз” дип йөртелә. Ни өчен “Кара көз” дип атыйлыр? Аңлатып карагыз әле? (җаваплар тыңлана)

Ноябрь – novem дигән латин сүзеннән барлыкка килгән. Димәк, тугызынчы ай. Календарь буенча ноябрь көзнең соңгы ае булып исәпләнә. Ә безнең якларда ул еш кына кыш башы – җир шыгырдап ката; елга, күл өсләренә дә суык “балтасыз – тактасыз күпер” салып куя.

Сөмбелә. Дуслар, бәйрәмгә килгәнсез,

Гөлдәй матур киенгәнсез.

Ниләр китердегез көзгә –

Сөйләп бирегезче безгә!