Кеше бүгенге көн белән генә яши алмый. Ул бүгенгене яхшырак аңлар, киләчәкне ачыграк күзаллар өчен әледән-әле үткәнгә борылып карый. Теге яки бу сорауга төгәл һәм дөрес җаваплар эзли. Безнең, Идел буеның иң борынгы һәм ямьле почмакларыннан берсе булган Кукмара төбәгенең дә, ерак та, якын да булган бай һәм кызыклы тарихы, истәлекле урыннары, һәйкәл булырдай корылмалары, биналары бар. Алар халык геройлары, күренекле дәүләт, фән эшлеклеләре, сәясәтчеләре, ил тормышындагы вакыйгалар белән бәйле. Әмма тарих илебездәге, шул исәптән Кукмара җирендәге истәлек һәйкәлләрне дә аямаган. Кайсы гына төр һәйкәлгә күз салсаң да, уйланып каласың. Ә һәйкәл төрләрен “Татар теленең аңлатмалы сүзлеге” түбәндәгечә билгели:

1. Берәр вакыйга, тарихи шәхескә багышлап салынган архитектур яки скульптур корылма.
2. Үлгән кешегә истәлек итеп, аның кабер өстенә мәрмәр яки граниттан һ.б.ш. куелган корылма.
3. Кемнең дә булса эшләре, хезмәтләре һ.б. турында һәрвакыт искә төшереп торган, берәр эш-хәлнең җанлы күрсәткече булган нәрсә.

Без өйрәнгән һәйкәлләр беренче төргә карый.

Безнең районда һәйкәлләрнең торышы нинди хәлдә соң? Халык аларны беләме, саклыймы? Шул максаттан укучылар һәм әти-әниләр арасында анкета уздырдык. Нәтиҗәләр әллә ни куанычлы түгел. Тәкъдим ителгән сорауларга әти-әниләр арасында 57% дөрес җаваплар алынса, укучылар арасында – 31% кына. Сораштырганнарның 7% ы начар белә.